Navigeren door Scope 3-emissies: Een pragmatische aanpak met impact

In het streven om klimaatverandering aan te pakken, worden organisaties zich steeds meer bewust van de noodzaak om hun koolstofvoetafdruk te verminderen. Hoewel het cruciaal is om te focussen op directe emissies (Scope 1) en die van ingekochte energie (Scope 2), is het net zo belangrijk om Scope 3-emissies te overwegen – de indirecte emissies die optreden in de waardeketen. Scope 3-emissies omvatten een breed scala aan activiteiten, van leveranciersactiviteiten en transport tot productgebruik en -verwijdering. Laten we eens dieper ingaan op het belang van Scope 3-emissies en pragmatische inzichten verschaffen over hoe u deze effectief kunt meten en beheren.

Het belang van Scope 3-emissies

Scope 3-emissies vormen vaak het grootste en meest complexe deel van de CO2-voetafdruk van een organisatie. Uit gegevens van het Carbon Disclosure Project (CDP) blijkt dat gemiddeld 75% van de uitstoot van een bedrijf tot Scope 3 behoort. Deze emissies omvatten de downstream- en upstream-impact van de activiteiten, producten en diensten van een bedrijf. Het verwaarlozen van Scope 3-emissies ondermijnt een alomvattende duurzaamheidsstrategie en beperkt het potentieel voor zinvolle CO2-reductie.

Dit is waarom aandacht voor Scope 3-emissies cruciaal is:

• • Compleet koolstofbeeld: Scope 3-emissies geven een holistisch beeld van de milieu-impact van een organisatie en zorgen ervoor dat er geen emissiebronnen over het hoofd worden gezien.

• • Invloed op de waardeketen: Organisaties kunnen positieve verandering in hun waardeketen stimuleren door samen te werken met leveranciers, klanten en partners om gezamenlijk de uitstoot te verminderen.

• • Verwachtingen van belanghebbenden: Investeerders en klanten eisen steeds meer transparantie en actie op het gebied van Scope 3 emissies, waardoor dit een cruciaal aspect wordt van de klimaatactie van bedrijven.

• • Naleving van regelgeving: Bedrijven die de CSRD moeten volgen, zullen scope 3 emissies moeten rapporteren en laten controleren.

• • Op wetenschap gebaseerdedoelen: Een volledige inventarisatie volgens scope 3 van het GHG-protocol is een eerste vereiste om uw klimaatambities te ontwikkelen en te valideren met het Science-Based Target-initiatief (SBTi).

Scope 3-emissies pragmatisch meten

Het meten van Scope 3 emissies kan complex zijn, maar een pragmatische aanpak kan het proces vereenvoudigen en bruikbare inzichten opleveren. Een gestructureerde aanpak die expertise over de specifieke waardeketen van het bedrijf en de klimaatmaatregelen van het bedrijf combineert, is essentieel om middelen te richten op de emissiebronnen die significant zijn en waar actie op ondernomen kan worden, zonder de (verplichte) naleving van het broeikasgasprotocol uit het oog te verliezen.

Hier is een stap-voor-stap handleiding om je op weg te helpen:

• • 1. Definieer organisatorische grenzen: Een robuuste CO2-voetafdruk begint altijd met een duidelijke definitie van de organisatorische grenzen. Het vereist een rigoureuze screening om te bepalen welke entiteiten onder operationele controle staan en voor welke de emissies van de waardeketen moeten worden opgenomen.

• • 2. Emissiecategorieën identificeren: Het GHG-protocol zakelijke waardeketen Scope 3 normen verdeelt indirecte emissies in 15 specifieke categorieën. Het geeft ook de verplichte emissieproducerende activiteiten die in elk van deze categorieën moeten worden opgenomen (de zogenaamde ‘minimale grens’). De eerste stap is het scannen van de activiteiten en waardeketen van het bedrijf om alle activiteiten te identificeren die binnen deze minimale grenzen vallen en mogelijk andere activiteiten die materieel kunnen zijn. Het is belangrijk om op dit punt een breed net uit te werpen en geen enkele activiteit uit te sluiten omdat deze verwaarloosbaar of moeilijk te verzamelen wordt geacht.

• • 3. Prioriteren van emissiebronnen: Natuurlijk kunnen sommige emissiebronnen erg klein zijn en moeilijk zijn om gegevens van te verzamelen. Daarom is een pragmatische prioritering van emissiebronnen gebaseerd op hun belang, rekening houdend met factoren zoals emissie-intensiteit, invloed van leveranciers, beschikbaarheid van gegevens, potentieel voor klimaatactie en verbanden met de algemene bedrijfsstrategie. De prioritering bepaalt ook het type gegevens dat kan worden verzameld (zie ). Voor de categorieën met de hoogste prioriteit betekent dit waar mogelijk het verzamelen van leverancierspecifieke gegevens of activiteitsgegevens. Terwijl voor categorieën met een lagere prioriteit monetaire gegevens of schattingen van activiteitsgegevens kunnen worden gebruikt als eerste berekening.

Emissies kunnen worden berekend op basis van verschillende soorten gegevens. Deze figuur laat zien, op basis van de CO2-voetafdruk van 175 grote bedrijven, welke gegevens zijn gebruikt voor elke scope 3-categorie.

Leveranciersspecifiek: emissieberekeningen zijn gebaseerd op specifieke (^{door derden} gevalideerde) gegevens over de koolstofvoetafdruk van producten. Dit is de meest nauwkeurige, maar ook de moeilijkste soort gegevens om te verzamelen.

Op activiteit gebaseerd: Emissies worden berekend op basis van fysieke activiteitsgegevens (kg, ton. km, #producten, enz.). Deze gegevens kunnen worden geschat of gemeten. Het is een nauwkeurige manier om emissies te berekenen, gebaseerd op gegevens die beschikbaar zijn in de organisatie of schattingen van uw experts. Daarom is dit de meest gebruikte gegevensbron voor Scope 3, behalve voor aankopen en kapitaalgoederen.

Op uitgaven gebaseerd: Emissies worden berekend op basis van uitgavengegevens. De gegevens zelf zijn zeer nauwkeurig, omdat ze afkomstig zijn van financiële rapportages. De emissiefactoren die beschikbaar zijn, hebben echter een hoge mate van onzekerheid. Het is daarom een goede manier om de emissiehaarden in je aankopen op een hulpbronnenefficiënte manier te identificeren. Het is echter niet mogelijk om concrete acties voor emissiereductie te definiëren en op te volgen.

Hybride: Een hybride aanpak tussen verschillende gegevensbronnen is mogelijk, afhankelijk van de beschikbaarheid van gegevens en middelen om deze te verzamelen.

• • 4. Gegevensverzameling: De gegevensverzameling zelf vereist het betrekken van verschillende interne en mogelijk externe belanghebbenden. Op maat gemaakte tools en softwareoplossingen kunnen je helpen om het hele proces te organiseren en te volgen. Er zijn drie belangrijke aandachtspunten bij het verzamelen van gegevens. Ten eerste interne capaciteitsopbouw: belanghebbenden moeten begrijpen welke gegevens ze moeten verzamelen en waarom. Het aanstellen van data-eigenaren zorgt voor nauwkeurigheid en volledigheid. Ten tweede moeten bronnen en aannames rigoureus worden gedocumenteerd om controleerbaarheid te garanderen. Ten derde zal het opbouwen van een koolstofvoetafdruk een terugkerende oefening zijn, wat betekent dat gegevensverzamelingsprocessen herhaalbaar en waar mogelijk (semi-)geautomatiseerd moeten zijn.

• • 5. Kwantificeer emissies: Bereken de emissies voor elke categorie met behulp van de verzamelde gegevens en emissiefactoren. Emissiefactoren moeten worden geselecteerd uit gerenommeerde bronnen of op basis van specifieke leveranciersinformatie. Softwaretools kunnen dit proces automatiseren en real-time inzichten verschaffen. Naast emissies moet ook de mate van onzekerheid over zowel de activiteitsgegevens als de emissiefactoren worden geconsolideerd.

• • 6. Bewaken, rapporteren en verbeteren: Het bedrijf moet zorgen voor een adequate governancestructuur om de Scope 3-emissies in de loop van de tijd te controleren. Ook moet het zorgen voor verbeteringen in de nauwkeurigheid, volledigheid en grondstofintensiteit van de voetafdruk door een robuuste routekaart voor gegevens op te stellen. Verder is het belangrijk om na te gaan hoe de resultaten intern kunnen worden verspreid, zodat ze kunnen worden gebruikt voor de ontwikkeling en opvolging van actieplannen. De resultaten zullen ook worden gebruikt voor externe verslaglegging, zoals duurzaamheidsverslagen en CSRD-rapportage.

• • 7. Actie ondernemen: Zodra de Scope 3 inventaris is berekend & geanalyseerd, is het tijd om actie te ondernemen om deze te verminderen. Een robuuste & volledige Scope 3 is het ideale uitgangspunt om ambitieuze reductiedoelstellingen te definiëren en een actieplan te ontwikkelen om deze te bereiken.

In de strijd tegen klimaatverandering is het aanpakken van Scope 3-emissies niet langer een keuze, maar een noodzaak voor organisaties die zich inzetten voor duurzaamheid. Door een pragmatische benadering van meting en beheer kunnen bedrijven mogelijkheden ontdekken voor emissiereducties, kostenbesparingen en verbeterde relaties in hun hele waardeketen. Vergeet niet dat elke emissiereductie, hoe klein ook, bijdraagt aan een veerkrachtigere en duurzamere toekomst.

We hebben dit geïmplementeerd bij meerdere klanten in diverse sectoren en ondersteunen u graag op deze reis.

Wil je meer weten? Neem contact op met onze expert Pieterjan Vaneerdewegh

pva@climact.com